NỘI DUNG: THANH ĐÌNH / ĐỒ HỌA: Z.K

Những năm qua MU đã bỏ lỡ vô số HLV danh tiếng. Họ có thể ân hận một lần nữa nếu hụt Erik ten Hag, người có khả năng vực dậy mọi đội bóng và tạo nên những chiến tích phi thường.

1. MU đang xúc tiến tìm kiếm HLV và Mauricio Pochettino cùng Erik ten Hag là hai ứng viên hàng đầu. Nếu để người hâm mộ Quỷ Đỏ lựa chọn, đó sẽ là Ten Hag. Trong cuộc khảo sát của The Athletic, 58% người được hỏi chọn HLV người Hà Lan trong khi chỉ 25,5% nghiêng về Pochettino. Tình cờ, HLV tạm quyền Ralf Rangnick cũng thích Ten Hag.

Một trong những lý do khiến Rangnick có hảo cảm với Ten Hag vì hai người họ cùng tìm tòi bí quyết thành công từ Arrigo Sacchi. Cho đến nay, một trong những bài tập yêu thích của Ten Hag là “chơi bóng vô hình”, tức 11 cầu thủ chơi trận đấu tưởng tượng với các đối thủ tưởng tượng. Milan của Sacchi trở nên khét tiếng trong những năm 1980 chính nhờ bài tập này, qua đó nâng cao kỹ năng phối hợp, di chuyển đồng bộ và tính kỷ luật.

--> Fred thấy lạ khi MU bổ nhiệm Rangnick tạm quyền

--> Rangnick chỉ là 'dê tế thần' cho các cầu thủ MU

--> De Gea: 'MU bị nguyền rủa'

Theo sự phát triển của thời đại, giờ chẳng mấy đội tập theo phương pháp tương tự bởi nó thiếu tính thực tế. Tuy nhiên Ten Hag vẫn nhìn thấy lợi ích của nó. Chỉ có một điều chỉnh nhỏ. Nếu như các học trò của Sacchi chơi với quả bóng tưởng tượng luôn, thì quân của Ten Hag vẫn dùng đến bóng. Sjoerd Overgoor, tiền vệ của Go Ahead thời Ten Hag (2012-13), nói rằng “bài tập này thực sự nhàm chán”, nhưng “giúp cải thiện sự tập trung, hoàn thiện cấu trúc chiến thuật và cách di chuyển khi tấn công”.

Dần dần, sau nhiều giờ trên sân tập với các động tác lặp đi lặp lại đến mức đội bóng trở thành cỗ máy tinh xảo. “Khi tôi có bóng, tiền đạo như Marnix Kolder sẽ biết chính xác cậu ấy phải làm gì, hoặc tiền đạo trái biết di chuyển thế nào. Sau vài tháng, chúng tôi nhìn nhau và nói: ‘Đây chẳng phải những gì bọn mình vẫn chơi kiểu vô hình sao?”. Chúng tôi đã đá theo đúng cách mà Ten Hag muốn”, Overgoor nói.

2. Với một đội hạng hai Hà Lan như Go Ahead, có lẽ họ không cần cầu kỳ đến vậy. Dù sao thì họ cũng không mơ mộng đến việc thăng lên hạng nhất bởi đã gắn bó với giải đấu này gần hai thập kỷ. Thế nhưng Ten Hag đến và sớm thuyết phục các cầu thủ, chỉ cần tuân theo triết lý và phương pháp của ông, thành công ắt tới.

Khi ấy Ten Hag 42 tuổi và còn lâu mới trở thành HLV được thèm muốn nhất châu Âu. Go Ahead cũng là đội bóng khởi nghiệp. Vậy mà ông đã gieo ấn tượng về một chiến lược gia đầy tham vọng và muốn kiểm soát mọi thứ. Ông thậm chí còn thay luôn cánh cửa văn phòng, vốn là gỗ đặc, thành cửa có ô kính. Một phần nó giúp ông quan sát bên ngoài tốt hơn, phần tạo ra sự thoải mái cho các cầu thủ nếu họ muốn vào phòng để treo đổi gì đó.

“Mỗi buổi sáng Ten Hag đều đến sân để kiểm tra cỏ đủ cao hay chưa, liệu nó đã phù hợp với phong cách chơi bóng mà ông ấy muốn”, Overgoor nói. Kolder, đội trưởng của Go Ahead thời điểm đó thì bổ sung thêm, rằng “Ten Hag cũng chuẩn bị kỹ lưỡng đến từng chi tiết nhỏ nhất cho mọi trận đấu, đồng thời luôn có ý tưởng rõ ràng đằng sau các buổi tập”.

Đó là lý do tất cả cầu thủ đều trở nên tốt hơn. Như Overgoor thừa nhận, nếu không có Ten Hag anh mãi chỉ là cầu thủ hạng hai. Và dĩ nhiên, Go Ahead cũng quen dần với chiến thắng để giành tấm vé thăng lên hạng nhất vào cuối mùa. Còn Ten Hag, ông có tấm vé “thăng hạng” cho riêng mình.

Ngày mới đến Go Ahead, Kolder chỉ tính gắn bó 2 năm. Nhưng với Ten Hag, anh tìm thấy niềm vui mỗi ngày và quyết định gia hạn hợp đồng thêm 2 năm nữa. Đáng buồn là ông thầy anh yêu mến lại ra đi. “Tôi gọi cho ông ấy cỡ hai chục cuộc điện thoại nhưng không thuyết phục nổi”, Kolder nói. Đơn giản vì Ten Hag đã nhận được đề nghị không thể chối từ.

3. Năm 2013 Bayern vừa bổ nhiệm Pep Guardiola làm HLV trưởng. Họ muốn ai đó nắm Bayern II có chung triết lý với Pep. Ten Hag là người được chọn.

Giám đốc thể thao Matthias Sammer cùng giám đốc ở Học viện Michael Tarnat đã có cuộc phỏng vấn Ten Hag tại văn phòng. Họ không ngờ nó biến thành cuộc trao đổi say mê kéo dài 3 tiếng về mọi thứ trong bóng đá. Sau này Tarnat chia sẻ rằng “có thể nói chuyện với Ten Hag về bóng đá suốt 24 tiếng”. Còn hôm đó, ông bước ra và nói với Sammer: “Ông ấy quá phù hợp. Ký hợp đồng thôi”.

Tarnat cũng theo dõi các buổi tập của Ten Hag ở Bayern II, sau đó tán thưởng rằng “nó tốt đến từng khía cạnh”. Cũng bởi vì Ten Hag đến từ lúc 8 giờ sáng và chỉ rời đi sau 8h tối. Trên sân tập, ông muốn mọi cầu thủ thực hiện chính xác những gì ông yêu cầu, không được phép sai lệch.

Overgoor ở Go Ahead trước đây khá có kinh nghiệm về vấn đề này. “Ten Hag bắt chúng tôi chạy một vòng quanh khu rừng nhỏ trong 2 phút”, tiền vệ người Hà Lan nói, “Để gây ấn tượng, bọn tôi hoàn thành trong thời gian 1 phút 50 giây. Ai dè Ten Hag lạnh lùng nói, nếu tôi bảo 2 phút, nó sẽ là 2 phút, không phải 1 phút 50 giây hay 2 phút 10 giây”.

Ten Hag từng nói rằng mọi HLV đều mơ ước để lại dấu ấn trong lịch sử. Cách duy nhất để đạt được điều đó là gắn với một triết lý căn bản tương tự Rinus Michels, Johan Cruyff và Louis van Gaal. Nhưng Ten Hag không biến mình thành bản copy của họ. Ông tìm hiểu thêm phương pháp từ những HLV khác. “Chơi bóng vô hình” của Sacchi là một ví dụ. Và trong thời gian ở Bayern, ông có được một người thầy hoản hảo, là Pep Guardiola.

4. “Tôi học được mọi thứ về phương pháp huấn luyện của Pep, từ cách ông ấy truyền bá triết lý trên sân tập, cách triển khai bóng, quá trình chuyển đổi trạng thái, tấn công. Ở tất cả các khâu, Pep đều huấn luyện các cầu thủ một cách kỹ lưỡng. Đôi khi ông ấy chỉ đạo cả đội, đôi khi với từng nhóm nhỏ và cho từng cá nhân. Tất cả đều tỉ mỉ đến không tưởng. Và tôi thì mỗi ngày đều học được một điều mới mẻ”, Ten Hag nói.

Với Pep, Ten Hag hiểu cặn kẽ về các mô hình tấn công dọc, về pressing, các tiền vệ cánh di chuyển vào trung lộ để nhường chỗ cho các hậu vệ cánh và cách tối ưu hóa ưu thế kiểm soát bóng. Đồng thời, được truyền cảm hứng về thứ bóng đá đẹp nhưng cũng đề cao sự kỷ luật và chặt chẽ, biết cách khuyến khích sự sáng tạo cá nhân bên cạnh việc buộc các ngôi sao tuân thủ kế hoạch của đội bóng, sau đó tạo nên một tập thể gắn kết, mọi người đều được khuyến khích tấn công và mọi người đều phải nỗ lực giành lại bóng chỉ 3 giây sau khi mất.

Ten Hag rất thường xuyên đến quan sát các buổi tập của đội một. Và nếu Sammer đi cùng, ông sẽ có những cuộc trò chuyện hữu ích với Pep. Triết lý của Ten Hag gần như hoàn thiện và cho phép ông trở lại Hà Lan, bắt đầu tạo dựng danh tiếng về một HLV đầy hoài bão, nhiều ý tưởng và không ngừng gặt hái thành công.

Tại Utrecht, ông đưa đội bóng cán đích thứ 11 mùa 2014/15 đến vị trí thứ 4 mùa 2015/16. Mùa 2016/17, họ tiến thêm một bước nữa và giành vé chơi ở Europa League. Đó là thành quả của cuộc cách mạng mang tên Ten Hag, người thay đổi mọi thứ ở CLB, từ việc xây dựng sân tập đạt chuẩn, thay đổi chế độ dinh dưỡng, tăng cường buổi tập đến định hình phong cách, thiên về kiểm soát bóng với những đường chuyền ngắn.

Đến thời điểm Utrecht không còn đủ cho tham vọng của Ten Hag, như một sự tất yếu, ông tới Ajax. Ở đó, lại một cuộc cách mạng được tạo ra.

5. Trong một thời gian, Ajax cầm bóng và thống trị trên giấy tờ. Ten Hag thay đổi điều này. Đội bóng thủ đô Amsterdam trở nên ít giáo điều, khó lường và hiệu quả hơn. Không có chỗ cho những đường chuyền thiếu mục đích chỉ để duy trì quyền sở hữu bóng, họ không ngại phiêu lưu, đặc biệt sáng tạo xung quanh vòng cấm đối phương.

Ten Hag cũng phá vỡ truyền thống nhiều năm nay của CLB. Thay vì tiếp tục bám lấy sơ đồ 4-3-3, đội của ông chuyền sang hệ thống 4-2-3-1, sau đó trở thành 3-1-2-1-3 khi có bóng. Họ cũng chơi thứ bóng đá trực diện, tấn công theo chiều dọc và giàu tốc độ.

Nhà báo người Hà Lan Pieter Zwart nói rằng “Ten Hag đã đưa Ajax vào kỷ nguyên hiện đại” trong khi cây biết Will Magee của Independent gọi cách tiếp cận của Ajax là “bóng đá tổng lực 2.0”. Họ biến ảo và linh hoạt đến mức độ có thể chơi nhiều vai trò và liên tục hoán đổi vị trí cho nhau.

Với một cấu trúc tinh vi và tính đồng bộ hóa cao, Ajax cũng không phụ thuộc bất cứ ngôi sao nào. Sau khi vào bán kết Champions League 2018/19, một loạt ngôi sao do Ten Hag bồi đắp được bán đi để thu về 361 triệu euro. Chỉ chi ra 141 triệu euro để mua sắm cầu thủ mới, kết hợp với các tài năng cây nhà lá vườn, hiện Ajax lại sở hữu đội ngũ có chất lượng tương đương, nếu không muốn nói là tốt hơn.

Tại vòng bảng Champions League 2021/22, Ajax của Ten Hag toàn thắng cả 6 trận và ghi 20 bàn thắng, chỉ ít hơn Bayern (22). Với 2,05 bàn mỗi trận, họ cũng chỉ kém duy nhất Bayern về chỉ số bàn thắng kỳ vọng (2,3). Xét về tỷ lệ chuyển hóa cơ hội thành bàn, Ajax là tốt nhất với 19,6%.

Với các thống kê tương đương, MU không thể so sánh. Mặc dù vậy, họ có thể trở nên tốt như thế nếu tin tưởng Ten Hag để ông thực hiện cuộc cách mạng ở Old Trafford. Có điều họ phải hành động nhanh, bởi Ten Hag không có thói quen chờ đợi.